सरकारले तरकारी,बिस्कुट र चाउचाउसहितका ११ प्रकारका वस्तुको भन्सार बढाउने तयारीमा
काठमाडौं। सरकारले तरकारी, बिस्कुट, चाउचाउ, सौन्दर्य सामग्री र खेलौना सहितका वस्तुको आयात घटाउने गरी व्यापार घाटा न्यूनीकरण कार्ययोजना तयार पारेको छ।
नेपाल आफैं उत्पादनमा सक्षम रहेका र कतिपय अवस्थामा नभई नहुने वस्तुको आयात ६ महिना भित्रै निरुत्साहित गर्ने गरी सरकारले राष्ट्रिय कार्ययोजना तयार पारेको हो।
केही समय अघि मन्त्रिपरिषद्बाट स्वीकृत उक्त कार्ययोजनाअनुसार बजेटबाटै सकेसम्म धेरै विषय सम्बोधनको प्रयास हुने कार्ययोजना तयार गरेको उद्योग,वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले जनाएको छ।
मन्त्रालयकी सहप्रवक्ता उर्मिला केसीकाअनुसार सकेसम्म बजेटबाटै र त्यसबाट सम्बोधन नभएका विषय मन्त्रालयगत सिफारिसमा कार्यान्वयन हुँदै जानेछ।
प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयबाट नियमित अनुगमन र सहजीकरण हुने दाबी गरिएको कार्ययोजनाबाट पहिलो ६ महिनामा करिब ११ प्रकारका वस्तुको भन्सार महसुल वृद्धि गर्ने सरकारी योजना छ।
विभिन्न तालुक मन्त्रालय र विभागको सिफारिस र वाणिजय मन्त्रालयको प्रस्तावमा अन्तर्राष्ट्रिय तथा क्षेत्रीय कानुनहरुसँग नबाझिने गरी आयातमा कडाइ गर्न उपाय खोजिने कार्ययोजनामा उल्लेख छ।
६ महिना भित्रै आयातमा भन्सार महसुल र दर बढाउन खोजिएको वस्तुहरुमा काठको तयारी सामान,विलासिताका वस्तुहरु,कम भोल्टेज र न्यून गुणस्तरको तार, मिनिरल वाटर,जुस,कार्बोनेट तथा फ्लेभर सिन्थेटिक पेय पदार्थ इनर्जी ड्रिङ्सको अन्तःशुल्क पुनरवलोकन, बिस्कुट, चाउचाउ र ड्राइफूड छन्। यस्तै महँगा शृंगार सामग्री, तयारी पोशाक छन्।
तयारी पोशाकको कच्चा पदार्थ र तयारी पदार्थमा दुई प्रकारको भन्सार महसुल लागु गर्ने सरकारी नीतिअनुसार तयारी पोशाकमा पनि भन्सार बढ्ने अनुमान छ। यस्तै खेलौना र मनोरञ्जनका सामानका भन्सार दर पनि ६ महिना भित्रै बढाइने कार्ययोजनामा उल्लेख छ।
यस्तै माछा, मासु, दूध, ताजा तरकारीको भन्सार महसुल भने एक वर्ष भित्रै वृद्धि गर्ने र यी वस्तुको आयात प्रतिस्थापनका लागि गैर भन्सार उपाय पनि अवलम्बन गर्ने उद्योग,वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले जनाएको छ।
अर्थ मन्त्रालयकाअनुसार व्यापार घाटा कम गर्दै उत्पादनमुखी अर्थतन्त्र निमार्णका लागि सरकारी कार्ययोजना सम्बन्धित मन्त्रालयबाट भएको सिफारिसका आधारमा कार्यान्वयन गर्दै जानेछ।
मन्त्रालयका सचिव अर्जुनकुमार पोख्रेरलले बजेट निर्माणमा कार्ययोजनाका मुलभूत पक्ष र त्यस विषयमा बजेटमै समावेश गर्नेगरी सम्बन्धित मन्त्रालयबाट भएको प्रस्ताव प्राथमिकतामा पर्ने बताए।
भन्सार विभागकाअनुसार अहिले सौन्दर्य सामाग्रीमा अन्तःशुल्कसहित सामान्यत १५ देखि २० प्रतिशतसम्म भन्सार लाग्ने गर्छ।
यस्तै, तरकारी लगायतका कृषि उपजमा कृषि सुधार शुल्कका रुपमा एक प्रतिशत मात्रै शुल्क भन्सार विन्दुमा लाग्ने गर्छ।
भन्सार विभागको विवरणअनुसार चैतसम्म नेपालले २५ अर्ब २५ करोड बढीको हरियो तरकारी, १४ अर्बको फलफूल, ८ करोड बढीको माछा-मासु, एक अर्ब ६८ करोडको खेलौना नेपाल आयात गरिसकेको छ।
यस्तै ६ अर्ब ६४ करोडको सौन्दर्य सामग्री नेपाल भित्रिसकेका छन्। त्यसमध्ये कुन-कुन वस्तु महँगो सौन्दर्य सामग्री हुन् भन्ने चाहिं स्पष्ट छैन।